Gevelsteen De Richter, Gevelsteen De Rechter

Locatieomschrijving

Het appartementencomplex Van Hoornhof 4-46 in Torckdael, aan de gevel rechts van de ingang, een-hoog

Kunstenaar

Rijkers, Toon

Over de kunstenaar

Toon Rijkers (Uden, 1964) studeerde en promoveerde in Wageningen en werkte aan Wageningen UR tot 2004. Daarna volgde hij de opleidingen beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en restaureren bij het Centrum Natuursteen Utrecht. In Wageningen maakte hij gevelstenen voor de studentenhuisvesting Heerenstraat-Burgtstraat-Vijzelstraat, voor de woon- en zorgwijk Torckdael aan Rustenburg – Spijk en voor het pand der Vrijmetselaars op de hoek van Niemeijerstraat – Emmapark. Ook restaureerde hij in samenwerking met de beeldhouwer Markó Markov vele mozaïekplateau’s die afkomstig waren uit te slopen universiteitsgebouwen en aangebracht zijn op bruggen in de nieuwe woonwijk Kortenoord. De uitbreiding van deze wijk naar het noord-Westen, Buitenoord, kreeg in de loop van 2021 – 2022 vijf gevelstenen van deze kunstenaar.

Beschrijving

De opmerkelijk smalle gevelsteen ‘De Richter’ is een van de gevelkunstwerken die rond 2016 - 2017 in de nieuwbouwwijk Torckdael zijn geplaatst. De steen meet 32 x 93 centimeter (bxh)en toont tegen een witte achtergrond een houten scepter of staf met daarop metalen, waarschijnlijk zilveren onderdelen, waaronder twee maal vier uitsteeksels en het rad dat onderdeel is van het wapen van Wageningen. De scepter is van oudsher een ritueel voorwerp dat de autoriteit van een koning of andere hooggeplaatste persoon symboliseert. Boven de scepter staat ‘ Roede der Gerechtigheid’ en onderop ‘De Richter’. De Wageningse beeldhouwer Toon Rijkers  heeft de opdracht gekregen om tien gevelstenen te maken die de vele verschillende functies belichten die Lubbert Adolph Torck, de naamgever van de wijk, in de 17e en 18e eeuw in Wageningen heeft vervuld. Torck was van 1728 tot 1730 Richter van de Veluwe, en bekleedde het richtersambt in Wageningen van 1763 tot 1758.

 Torckdael is een nieuwe woonwijk aan de oostelijke rand van de binnenstad van Wageningen. De wijk wordt omzoomd door de stadgracht met daarlangs Het Spijk, en de straat Rustenburg. Het is een wijk met woningen en diverse vormen van zorg. Lubert Adolf Torck was in Wageningen burgemeester, organisator en ‘projectontwikkelaar’ uit de zeventiende eeuw. Hij werd op 5 augustus 1687 geboren in het kasteel van zijn vader in Wageningen. Na diens dood werd hij in 1698 op 11 jarige leeftijd door Willem III benoemd tot richter en drost van Wageningen. Hij was de opvolger van zijn vader en grootvader en ruim veertig jaar lid van de Wageningse magistraat. In 1712 erfde hij het kasteel van Wageningen van zijn moeder. Hij overleed in 1758 in zijn kasteel Rosendael, in het dorp Rozendaal bij Velp.

Jaartal van plaatsing

2017

Soort kunstwerk

Gevelsteen

Gebruikte materialen

Natuursteen

Bijzonderheden

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lubbert_Adolph_Torck

http://toonrijkers.nl/beeldhouwer/gevelsteen/ 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Scepter

Lubbert Adolph Torck - een veelvermogend Wageninger: Historische vereniging Oud-Wageningen, Museum De Casteelse Poort, de bblthk , 2008, gecorrigeerde druk 2012; pag. 20 – 25.

Geschiedenis van Wageningen: Blauwdruk en Stichting Publicaties Wageningen 750, 2013, pag. 157 – 163.